O çocuklarla beraber, gece gündüz, didinin;   Giden üç yüz senelik  ilmi tez elden edinin;

 

 

 

Akif, giden üçyüz senelik ilmi tez elden edinmemiz gerektiğini, manevi oğlu Asım yoluyla bütün gençlerden ister ve yarının ilminin çok müthiş gelişme göstereceğini belirtir. Atom 1919 yılında parçalandı. İnsanlık atom bombasından 1945 yılında haberdar oldu. Halbuki Akif, atom enerjisinin büyüklüğüne ve önemine çok önceden işaret etmiş, uyuyanları uyandırmaya  çalışmıştı:

            "Sade Garbın, yalnız ilmine dönsün yüzümüz.

            O çocuklarla beraber, gece gündüz, didinin;

            Giden üç yüz senelik  ilmi tez elden edinin;

            Fen diyarında sızan nâ-mütenâhi pınarı,

            Hem için,  hem getirin yurda o nâfi suları

            ...

            Yarının ilmi nedir, halbuki ? Gayet müdhiş :

            “Maddenin kudret-i zerriyesi” uğraştığı iş.

            O yaman kudrete hâkim olabilsem diyerek,

            Sarf edip durmada birçok kafa binlerce emek

            O’na yükseldi mi, artık, değişir rûy-u zemin;

            Çünkü bir damla kömürden edecekler te' min,

            Öyle milyonla değil, nâ-mütenâhi kudret!..."

 Akif Asım’ı, görüp bildiği, fende ileri bir ülkeye, Almanya’ya göndermek ister. O’na inkılabın, ilerlemenin, aydınlığa çıkmanın yolunun, üçyüz yıldır kaçırdığımız ilmi ve ilmi gelişmeleri elde etmek olduğunu, bu maksatla Berlin’e bir gün evvel gidip bir saat önce gelmeleri gerektiğini hatırlatır.

Yedinci Safahat’ta, çalışmanın, gayret etmenin ve ter dökmenin önemini tekrar tekrar vurgular; hak ve hürriyetlerin korunabilmesi için bütün alınların terlemesine, yani bir çalışma seferberliğine ihtiyaç olduğunu anlatır. Yas tutmakla, göz yaşı dökmekle, devlet batacak diye umutsuzluğa düşmekle bir yere varmanın ve karanlıktan çıkmanın mümkün olmadığını ihtar eder. Bu bölümde tekrar, maziyi yıkmak isteyenlere karşı çıkar ve "mazisi yıkık milletin geleceği de yıkık olacaktır" der.

             Doğduk, "yaşamak yok size !" derlerdi beşikten;

            Dünyayı mezarlık bilerek indik eşikten !

            ...

            "Devlet batacak !" çığlığı beyninde öter de,

            Millette bekâ hissi ezilmez mi ? Nerde !

            "Devlet batacak !" işte bu öldürdü şebâbı;

            Git yokla da bak, var mı kımıldamaya tâbi ?

            Afakına yüklense de binlerce mehâlik

            Batmazdı, hayır batmadı, hem batmayacaktır;

            Tek sen uluyan ye' si gebert, azmi uyandır.

SONUÇ

Akif 27 Aralık 1936'da aramızdan ayrıldı. Ancak biz hala O’nun mesajını anlamaya ve O’nun istediği, özlediği bilim ve teknik seviyesini yakalamaya muhtacız.

Bugün dünya bilimine katkı sıralamasında oldukça gerideyiz. Bilim adamlarımızın aldığı atıf sayısı bakımından 108 ülke arasında 80. sıradayız. Tescil edilen patent sayısına göre 50. sıradayız, yani sonuncuyuz. Bin iktisaden faal nüfusa düşen araştırma - geliştirme (Ar - Ge) personeli sayısı ileri ülkelerde 15 civarında iken, bizde 0.8’dir. Gayri safi milli hasıladan Ar-Ge’ye ileri ülkeler yüzde 2-3 pay ayırırken; biz ancak binde 0.44 pay ayırabiliyoruz. İleri ülkelerde   Ar-Ge’ye verilen maddi desteğin yüzde 70 - 80’i sanayi kesiminden gelirken; bizde bu oran, en iyimser ifadeyle ancak yüzde 15-20’ kadardır. Şimdiye kadar Nobel Ödülü almış tek bir bilim adamı bile yetiştiremedik. Ekonomi ve eğitimde özelleştirmeyi tam olarak beceremedik. Yıllık enflasyon oranı %80-100 seviyesinde seyretti. İhracatın ithalatı karşılama oranı %60’ları geçemedi. Dış borçlarımızın gayri safi milli hasılaya oranı yüzde 44 kadardır.

Bütün bunlara rağmen yeteri kadar çalışmıyor, okumuyor ve düşünmüyoruz. Bir Norveç’li bir Türkiyeliden 300 kat daha fazla kitap okumaktadır. Nüfusu 8 milyon olan Çek Cumhuriyeti’nde bir yılda yayınlanan kitap sayısı 65 milyonluk Türkiye’dekinden  daha  çoktur.

Bundan yaklaşık 40 yıl önce Kore Savaşı bittiğinde, Güney Kore az gelişmiş, endüstrisini kuramamış, fakir bir tarım ülkesiydi. Demokrasisi hastalıklıydı. Bu ülkede demokratikleşmeyle birlikte bilim ve teknoloji yükselişe geçti ve Kore kaynaklı mallar dünya pazarlarında başa yarışır oldular.

Ancak, yukarıda çizilen karanlık tablo bizi umutsuzluğa düşürmemelidir. Acı gerçeklerimizi yansıtan bu tabloyu değiştirebilmek için Akif’in mesajını anlamaya muhtacız. O'nu tam olarak anlayanlardan meydana gelen "Asım'ın nesli," şimdi dünyanın her köşesinden yurdumuza ışık taşımaktadır. Daha önemlisi, Asım'ın nesli şimdi dünyanın her köşesine bilgi ve sevgiyle birlikte bozulmayan, eskimeyen ve solmayan mutlak gerçeği ulaştırmaktadır. İşte bu nedenle yarınlara güvenle bakmalıyız.

Altmış dördüncü ölüm yıldönümünde Akif'i rahmetle anarken özet olarak diyebiliriz ki, Milletin her kesimi,  genç-yaşlı, yöneten-yönetilen, ama her kesimi, yeniden ve can kulağıyla Akif’i dinlemeli ve anlamalıdır. Çünkü, Akif’i anlamak çağı anlamaktır. Akif’i anlamak çağı yakalamaktır.

 

Prof. Dr. Cafer MARANGOZ

Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi 
Fizyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
SAMSUN

 

                  -3-