Çağdaş Üniversite

 

 

 

            Çağdaş Üniversite:

            Çağdaş üniversite modellerine Amerika Birleşik Devletlerinde, Japonya’da hatta Güney Kore’de rastlanmaktadır. Adı geçen ülkelerde üniversitelerin  modern işletmecilik anlayışına göre çalıştırılması ve yönetilmesi hedeflenmektedir (6). Bu ülkelerde bulunan çok sayıda özel-vakıf üniversitesi diğerlerine örnek teşkil etmektedir (7).

            Bizde ve diğer bazı ülkelerde üniversiteler durmadan zarar eden KİT’ler gibi işle- mekte iken; çağdaş üniversiteler verimliliği ön planda tutan ve sürekli olarak büyümeye çalışan sağlam özel şirketler gibi çalışmaktadır.

            Bilim, teknoloji ve yükseköğretimde okullaşma konusundaki sıkıntıların önemli bir sebebi de Türkiye’de özel-vakıf üniversitelerinin kurulmasında oldukça geç kalınmış ve bu konudaki olumlu girişimlerin engellenmiş olmasıdır.

            Güney Kore’de 1965’den sonra kurulanlarla birlikte üniversite sayısı 250’yi geç- miştir. Bunların 216’sı özel şirketlere aittir.İşte bu üniversiteler sayesinde Güney Kore telekomünikasyon ve optik gibi konularda baş döndürücü bir hızla ilerlemektedir. Bu ülke 1987’de 17.4 milyon dolar tutarında elektronik parçacık üretmiştir (3).

            Sosyo-ekonomik bakımdan Türkiye ile benzer yönleri olan Brezilya’da ilk özel üniversite 1941 yılında kurulmuştur. Katolik üniversitesi adıyla Rio de Janeiro’da kurulan bu üniversite 1959 yılında Brezilya’nın ilk bilgisayarını satın aldı.1989’da üniversitenin 8000 lisans, 1000 tane de lisans üstü öğrencisi vardı (8).

            Türkiye’de özel üniversite sayısının artırılması, hem milletlerarası bilim-eğitim yarışını sürdürmenin hem de bürokrasi çarkına sıkışıp kalan, hiyerarşik bir yönetim biçimini benimseyen, bir çok bakımdan sürekli zarar eden ve elden çıkarılması düşünülen KİT’leri andıran ve devrini çoktan tamamlamış olan mevcut üniversite anlayış ve uygulamasından kurtulmanın tek yoludur. Bu maksatla Anayasa ve diğer yasalarda gerekli değişiklikler en kısa zamanda yapılmalıdır. Ayrıca, kurulacak özel üniversiteler yüksek öğretimdeki çok düşük okullaşma oranını da yükseltecek ve daha çok gencimize yüksek öğretim kapılarını açacaktır.

              Rektör ve dekanların seçilerek atanmasını sağlamakla çağdaş üniversiteye ulaşmak mümkün değildir.Günümüzde üniversitenin çağdaş olabilmesi için en azından;

            a. Yönetim, organizasyon ve uygulamanın çağdaşlaştırılması,

            b. Programların ve programları uygulama şeklinin modernize edilmesi,

            c. Mevcut insan gücünün modernize edilmesi,

            d. Bütçe ve bütçe kullanımının modernize edilmesi,

            e. Fiziki imkanların modernize edilmesi,

            f. Moral imkanların modernize edilmesi gerekir.  

 

                    -3-