Ö N E R İ L E R
1.
Dünyanın hiçbir yerinde eşi bulunmayan mevcut rektör seçimi
ve atama sistemi, üniversiteleri yok oluşa sürüklemekte, öğretimin
kalitesini, araştırmayı ve topluma verilmesi gereken hizmeti
azaltmakta, üniversite içinde, birlik ve bütünlüğü bozmakta,
cepheleşmelere, kutuplaşmalara, kavgalara ve kısaca zûlme sebep
olmaktadır. Türkiye' deki devlet üniversiteleri bu zûlümden mutlaka
ve en kısa zamanda kurtarılmalı, bu sistem ve tüm YÖK yasası
değiştirilmelidir.
2.
Cumhurbaşkanı ve Başbakana bağlı Bilim ve Teknoloji Danışma
Kurulları oluşturulmalıdır.
3.
Araştırma-geliştirmeye (A-G) ayrılan para en az iki katına çıkarılmalıdır.
4.
Birinci sınıf araştırıcı sayısı artırılmalı, lokomotif
bilim ve teknoloji üretim merkezleri kurulmalıdır.
5.
Yeni araştırma laboratuarları kurulmalı ve mevcut araştırma
laboratuarlarındaki alt yapı yenilenmelidir.
6.
Biyoteknoloji, nanoteknoloji, enerji ve çevre araştırmaları,
enformasyon teknolojisi gibi, toplumun sosyal, ekonomik ve politik hayatını
derinden etkileyecek alanlara önem verilmelidir.
7.
Üniversite kampüsleri çağdaşlaştırılmalı,
hem estetik açıdan hem de fiziki bakımdan ihtiyaca cevap verecek özelliklere
kavuşturulmalıdır. İlkokul binalarında Yükseköğretim olmaz.
8.
Ortaöğretime kaliteli öğretmen yetiştirme işi toplumun ve üniversitelerin
geleceğine yapılacak en önemli yatırımdır. Liselerde yüksek lisans
ve doktora yapmış, fizik, kimya, matematik ve biyoloji öğretmenleri görev
almalıdır. Uluslararası yarışmalarda derece alan ortaöğretim
kurumlarına daha fazla destek verilmelidir.
9.
Üniversite-okul işbirliği için plan ve program hazırlanmalı
ve uygulamaya geçilmelidir.
10.
Öğretmen ve öğretim üyelerinin maaşları iyileştirilmelidir.
11.
Her üniversitenin ve yükseköğretim biriminin misyonu ve
stratejik gelişme planı açıkca belli olmalı ve Yüksek Öğretim
Kurumları, lokal politik istek ve baskılara göre değil, bölgenin,
toplumun ve çağın ihtiyaçlarına göre, özellikle de alt yapısı
tamamlandıktan sonra açılmalıdır.
12.
Vakıf üniversitelerinin gelişmeleri sağlanmalı ve hatta özel
üniversite açılması için gereken düzenlemeler yapılmalıdır.
13.
Üniversiteler, üniversal kurumlar olmalıdır. Bağımsız
mahkemelerin, savcıların, emniyet güçlerinin görevi üniversitelerden
istenmemelidir. Şiddet ve terör mutlaka ve en ağır şekilde cezalandırılmalı
fakat, düşünce ve ifade özgürlüğü, inanç ve ibadet özgürlüğü
ve teşebbüs özgürlüğü en ileri ülkelerdeki kadar korunmalıdır.
14.
Üniversite-sanayi işbirliği hem bilgi ve patent üretimini hem
de sanayinin gelişmesini, ekonomik büyümeyi ve işsizliğin azaltılmasını
sağlayacaktır. Bu işbirliğinin önemi anlaşılmalıdır.
15.
Akademik kadrolara atamada tamamen
serbest rekabet kuralları geçerli olmalı, akademik performansı daha
iyi olan, başka özelliklerine bakılmaksızın, mutlaka daha önde olmalıdır.
Atamalarda, rektörler ve yetkili kurumlar kendilerini hakim, savcı veya
toplum mühendisi gibi görme hak ve yetkisinde olmadıklarını
bilmelidirler.
16.
Üniversitelerin görevi bilgi üretmek, bilgiyi yaymak, öğretmek,
araştırma yapmak, topluma ve tüm insanlığa hizmet sunmak, danışmanlık
yapmak ve evrensel değerleri savunmaktır. Belli ve lokal bir sosyo-politik
veya ideolojik anlayışı savunmak üniversitenin görevlerinden biri
olmamalıdır.
17.
Öğretim üyelerinin mobilizasyonunu artırıcı düzenlemeler yapılmalı,
içten beslenmeyi azaltacak etkili önlemler getirilmelidir. Alanlarında
uluslararası üstün başarılar göstermiş olan yerli ve yabancı bilim
adamları, ders, konferans, seminer vermek ve araştırmalarda yol göstermek
amacıyla davet edilmelidir. Öğrenciler ve öğretim elemanları, bir üniversitenin
konferans salonlarında, derslik, laboratuar ve misafirhanelerinde,
partizan, bağnaz, politikacı, temel insan haklarını umursamayan ve şartlanmış
sözde bilim adamlarını değil, üstün buluş ve başarılara imza atmış,
ödüller almış, evrensel insanlık değerlerine saygılı birinci sınıf
bilim adamlarını görmek isterler.
18.
Yüksek lisans ve doktora öğretimi yaptırmak amacıyla yurt dışına
öğrenci gönderirken, çağın, gelişen bilimin ve toplumun ihtiyaçları
ana kriter olmalıdır. Öğrenciler en iyi araştırma birimlerine ve en
iyi araştırıcıların yanına yerleştirilmeli, başarıları izlenmeli
ve üstün başarılı sonuçlarla yurda döndüklerinde çalışacakları
alt yapı hazır olmalıdır. İşte bilim ancak o zaman gerçekten
ilerler. Üniversite o zaman kendinden beklenileni verir.
19.
Üniversitelerin başarısında, teknik, idari ve yardımcı
personelin yeri çok önemlidir. Bu grupta bulunan elemanlar da
yeteneklerine göre, buldukları aracılara göre değil, istihdam
edilmeli, hizmet içi eğitimden geçirilmeli; daha yetenekli olan mutlaka
daha önde olmalıdır. Aksi durum, sistemin çürümesi ve çökmesi
demektir. Ayrıca, teknik ve idari kadronun maaşlarında, huzur içinde
çalışmalarını mümkün kılacak iyileştirme mutlaka yapılmalıdır.
20.
Yüksek öğretime girişte ve öğrenciliğe devamda "yetenek"
tek kıstas olarak alınmalı, bunun dışındaki tüm kısıtlamalar
ve hesap oyunları terk edilmelidir. Maddi imkânlarının sınırlı
olması veya diğer nedenlerle insanların yüksek öğretim görme hakkı
engellenmemelidir. Böylece, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi' nin 2.
ve 26. Maddelerinin gereği yerine getirilmiş olur.
21.
Yüksek öğretim yaygınlaştırılmalı, daha fazla öğrencinin
yararlanması sağlanmalı ve toplumda yüksek öğretimden mahrum olan
kesimin azaltılması için gereken çalışmalar yapılmalıdır. Bu yapılırken,
Yükseköğrenimde kaliteden ve kalite kontrolünden taviz verilmemeli, öğretim
ve araştırma standardı artırılmalı ve korunmalıdır. Unutulmamalıdır
ki, üniversitelere yapılan yatırım, milletin ve hatta tüm insanlığın
geleceğine yapılan yatırımdır.
26.05.2001 tarihinde Aydınlar
Ocağı' nda yapılan konuşmanın özetidir.
